Αναδημοσίευση από εδώ.
Του Γιώργη Τερζάκη
Το νομοσχέδιο της κυβέρνησης με το όνομα «Κλεισθένης» δόθηκε στη δημοσιότητα τη Παρασκευή 27 Απριλίου 2018. Πρόκειται για ένα κείμενο 230 άρθρων που απαιτεί αναλυτική μελέτη για να ακολουθήσει μια αναλυτική τοποθέτηση. Μια πρώτη προσέγγιση ωστόσο είναι απαραίτητη.
Το κύριο πολιτικό ερώτημα που θέτει κανείς βλέποντας το νομοσχέδιο της κυβέρνησης για τη Τοπική Αυτοδιοίκηση με το όνομα «Κλεισθένης», είναι εάν πρόκειται για κάτι το συγκλονιστικό που να έχει τη σφραγίδα της Αριστεράς, έστω και σε ένα μικρό βαθμό. Η απάντηση είναι σαφής: ΟΧΙ! Και η αιτιολόγηση συγκεκριμένη: από τη σκοπιά των οραμάτων της Αριστεράς δεν έχει να προσφέρει τίποτα απολύτως, μεταφέρει επεξεργασίες του Υπουργείου Εσωτερικών των 3 τελευταίων ετών (Επόπτης ΟΤΑ και «Παρατηρητήριο ΟΤΑ») που δεν πρόλαβαν να μπουν σε προηγούμενους νόμους. Εξομαλύνει προβλήματα λειτουργίας τα οποία αντιμετωπίζουν οι ΟΤΑ (όπως συμβαίνει κατά πάγια μεθοδολογία μετά από πιέσεις των ίδιων των Δήμων), περιλαμβάνει ρυθμίσεις σε θέματα τεχνικής υποστήριξης των μικρών Δήμων, εισάγει Ευρωπαϊκούς θεσμούς όπως ο Δημοτικός-Περιφερειακός Διαμεσολαβητής και τα Τοπικά-Περιφερειακά Δημοψηφίσματα ή στο τέλος επιλύει προβλήματα εφαρμογής άλλων πολιτικών εμπλέκοντας την Τοπική Αυτοδιοίκηση (όπως το κάνει εισάγοντας ρυθμίσεις για την ανάληψη των «Ενεργειακών Κοινοτήτων» από δημοτικές αναπτυξιακές ΑΕ). Εν ολίγοις πρόκειται για μια συνέχεια-προσαρμογή του «Καλλικράτη» και παγίωση των αντιδραστικών – νεοφιλελεύθερων αλλαγών που προηγήθηκαν.
Μέχρι εδώ ας συμφωνήσουμε πως πρόκειται για απλούς εκσυγχρονισμούς στην Αυτοδιοίκηση.
Όμως, εάν μπορούμε να μιλήσουμε για κάτι το οποίο αποτελεί τομή (έστω αστική-εκσυγχρονιστική) στο χώρο της Αυτοδιοίκησης και συμβάλει ο «Κλεισθένης», είναι το εκλογικό σύστημα και συγκεκριμένα η εισαγωγή ενός αναλογικού συστήματος στο τρόπο εκλογής των Διοικήσεων των Δήμων. Ας μη μιλήσουμε ακόμη για απλή αναλογική εάν δεν δούμε μέχρι τέλος το εκλογικό σύστημα που θα διαμορφωθεί καθώς ασκούνται έντονες πιέσεις για ύπαρξη ορίου («πλαφόν») στη συμμετοχή των παρατάξεων στη κατανομή των εδρών.
Γιατί θα πρόκειται για τομή; Γιατί εισάγει ένα αναλογικό σύστημα εκπροσώπησης που όμοιό του δεν υπήρξε ποτέ στην Ελληνική Τοπική Αυτοδιοίκηση (πέραν της περιόδου της Εθνικής Αντίστασης). Με την έννοια αυτή πρέπει να εξεταστούν οι επιδράσεις ενός αναλογικού συστήματος στη πολιτική λειτουργία των ΟΤΑ και τη συμπεριφορά των πολιτών σε τοπικό επίπεδο.
Ποιές αλλαγές, λοιπόν, θα επιφέρει ο «Κλεισθένης» στην πολιτική συμπεριφορά των πολιτών;
· Καταρχήν θα δημιουργήσει την ανάγκη συμμαχιών για την άσκηση διοικήσεων στους Δήμους και τις περιφέρειες καθώς δύσκολα μία παράταξη θα έχει τη πλειοψηφία των Δημοτικών-Περιφερειακών Συμβούλων, σε αντίθεση με το ισχύον εκλογικό σύστημα όπου μία παράταξη με ποσοστό ακόμη και 20-25 % του εκλογικού σώματος μπορεί να διαθέτει το 60 έως και 70% των εδρών του Συμβουλίου. Αυτό από μόνο του θα αποτελέσει χτύπημα στο συγκεντρωτικό σύστημα που επικρατεί σε τοπικό επίπεδο και θα προκαλέσει αλλαγές στη συμπεριφορά των «τοπικών αρχόντων». Βεβαίως, πρέπει να σημειωθεί πως η άσκηση συμμαχιών αποτελεί βασική επιδίωξη των αστικών δυνάμεων εξουσίας για την άσκηση αντιλαϊκών πολιτικών, όπως επίσης βασική τους επιδίωξη είναι η κάμψη της δύναμης κάθε «μικρού πρωθυπουργού»
· Θα αναβαθμίσει το ρόλο των Δημοτικών Συμβουλίων τα οποία σήμερα αποτελούν διακοσμητικά όργανα διοίκησης, με τη παντοδυναμία του Δημάρχου και ό,τι αυτό συνεπάγεται (τοπικές σχέσεις εξουσίας με διαπλοκή τοπικών συμφερόντων-παραγόντων-δικτύων κλπ)
· Από την άλλη θα δόσει τη δυνατότητα πολιτικών παρεμβάσεων και σε μικρότερες μειοψηφικές φωνές σε τοπικό επίπεδο, θα βοηθήσει να εμφανιστούν σε τοπικό επίπεδο αγωνιστικές φωνές (διαμαρτυρίας μέχρι σήμερα).
Η τοποθετηση των αστικών πολιτικών δυνάμεων απέναντι στην Αναλογική
Πολύς ντόρος γίνεται για «ακυβερνησία», για «διάλυση των Δήμων»... Οι «ΜενουμεΕυρωπαίοι» της Αυτοδιοίκησης μόλις βλέπουν ότι «απειλείται» το καθεστώς ασφυκτικού εναγκαλισμού (πολιτικού και οικονομικού) που έχουν καθιερώσει και επιβάλλει, «βγαίνουν στο κλαρί».
Ο στόχος τους; Καμμία αλλαγή του καθεστώτος απόλυτης κυριαρχίας που οδηγεί πολλούς από τους «βλαχοδημαρχαίους» στη κεντρική πολιτική σκηνή και επιβάλλει σε τοπικό επίπεδο τη χειραγώγηση των παρατάξεων και των πολιτών.
Είναι γεγονός πως οι πολιτικές δυνάμεις που κυριαρχούν σήμερα στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, στην προσπάθειά τους να αποφύγουν την αλλαγή του σημερινού εκλογικού συστήματος αξιοποιούν υπαρκτά προβλήματα στη λήψη αποφάσεων που θα παρουσιαστούν με ένα αναλογικό εκλογικό σύστημα αλλά αυτό είναι κάτι που αντιμετωπίζεται.
Εάν προσπαθήσουμε να αναζητήσουμε την εμπειρία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο χώρο της Ευρώπης και των εκλογικών συστημάτων που ισχύουν εκεί θα διαπιστώσουμε πως στο μεγαλύτερο μέρος των χωρών της Ευρώπης, για την οποία κόπτονται οι «ΜενουμΕυρωπαίοι» ισχύουν αναλογικά συστήματα. Αυτό συμβαίνει σε Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Κύπρο, Εσθονία, Ιρλανδία, Νορβηγία, Ρουμανία, Ισπανία Σουηδία και Τουρκία. Στην Γαλλία, στην Σλοβακία και στο Ηνωμένο Βασίλειο -εκτός της Βόρειας Ιρλανδίας-, το εκλογικό σύστημα βασίζεται στο πλειοψηφικό σύστημα, ενώ στην Ιταλία έχει υιοθετηθεί ένα μικτό σύστημα.
Η τοποθέτηση της Αριστεράς στο θέμα της αναλογικής στη Τοπική Αυτοδιοίκηση
Ποιά στάση οφείλουν να κρατήσουν οι Αριστερές δυνάμεις απέναντι στο εκλογικό σύστημα;
Ακούγονται διάφορες απόψεις, όπως ότι «πρόκειται για αλλαγή απλών διαδικασιών και στην ουσία μηδέν», «για να το φέρνει η κυβέρνηση αυτή πρέπει να καταπολεμηθεί» ή απόψεις πλήρους αδιαφορίας για τις αλλαγές αυτές.
Η Αριστερά δεν μπορεί «να σφυρά αδιάφορα» για φαινόμενα τοπικών «συμφερόντων και συμπεριφορών» που αναπαράγονται μέσα από ένα συγκεντρωτικό και διεφθαρμένο σύστημα τοπικής Διοίκησης. Οφείλει αφενός να καταγγέλει φαινόμενα που σε μεγάλο βαθμό οφείλονται στο συγκεντρωτικό-Δημαρχοκεντρικό σύστημα Διοίκησης και αφετέρου να αγωνίζεται για ανάπτυξη της τοπικής δημοκρατίας και συμμετοχής των πολιτών στα «κοινά» του τόπου.
Η Αριστερά, από την άλλη, δεν μπορεί να αναγάγει ένα αναλογικότερο σύστημα εκπροσώπησης σε πανάκεια της Τοπικής Δημοκρατίας. Πρέπει όμως να αξιοποιεί τη δυνατότητα αυτή για ανάπτυξη της λαϊκής συμμετοχής και των διεκδικήσεων.
Ούτε μπορεί να εξαρτά κανείς τη στάση του απέναντι σε ένα σαφώς αναλογικότερο σύστημα εκπροσώπησης με τη λογική «αφού το φέρνει η κυβέρνηση πρέπει να τοποθετηθούμε εχθρικά», όσο κι αν μέλημα της κυβέρνησης είναι να ελέγξει τα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα που δραστηριοποιούνται (και αυτονομούνται σχετικά) στο χώρο της αυτοδιοίκησης. Κανείς άλλωστε δε νομίζει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, που τσαλαπάτησε το λαϊκό «Όχι» στο δημοψήφισμα του Ιουλίου του 2015, νοιάστηκε τώρα για την γνήσια έκφραση των πολιτών μέσω της απλής αναλογικής…
Οι Αριστερές δυνάμεις πρέπει ωστόσο να αγωνιστούν μέχρι τέλους για την επιβολή ενός συστήματος απλής αναλογικής στη Τοπική Αυτοδιοίκηση ενάντια στις πιέσεις που θα ασκηθούν το επόμενο χρονικό διάστημα για απόσυρση, για τοποθέτηση «πλαφόν» στη συμμετοχή των παρατάξεων στη κατανομή των εδρών.
Η τοποθέτηση υπερ της απλής αναλογικής, ταυτόχρονα με θεσμούς λογοδοσίας και δημόσιας διαφάνειας δεν επιβάλλεται για λόγους «αριστερής ηθικής» αλλά για λόγους ανάγκης!
Πηγή: kommon.gr - 2 Mαίου 2018
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου