Μάης του '68
«Γίνετε ρεαλιστές, απαιτήστε το
αδύνατο»
Συμπληρώνονται 52
χρόνια από Γαλλικό Μάη του 1968,
το πιο σημαντικό επαναστατικό γεγονός μεταπολεμικά. Μια εξέγερση με καθολικό χαρακτήρα,
πέρα από φυλετικές, πολιτιστικές, ηλικιακές και κοινωνικές διακρίσεις.
Ο Γαλλικός Μάης
Ξεκίνησε
ως μια απλή διαμαρτυρία και κατέληξε να είναι μια καθολική εξέγερση
ενάντια σε ένα ολόκληρο καπιταλιστικό σύστημα
εκείνη την εποχή. Ο αυθορμητισμός,
η ζωντάνια και
η πίστη στο ακατόρθωτο, είναι
μέχρι σήμερα η μεγάλη κληρονομιά που
μας αφήνουν τα γεγονότα τα οποία
συνέβησαν στη Γαλλία και επηρέασαν με τη δυναμική τους ολόκληρο τον κόσμο.
Δημιούργησε έναν πολιτισμό
άρνησης του παλαιού, ριζοσπαστικοποίησης σε όλους
σχεδόν τους τομείς της κοινωνίας, έναν πολιτισμό μιας γενιάς που μίλησε ανοιχτά
για δικαιώματα και ισότητα.
Η επαναστατική
του μορφή πυροδότησε πολλές εξεγέρσεις και υποχρέωσε τους πολιτικούς, αλλά και την κοινωνία σε σοβαρές
μεταρρυθμίσεις.
Τα γεγονότα ξεκίνησαν από κινητοποιήσεις
των Γάλλων μαθητών και φοιτητών, επεκτάθηκαν με γενική απεργία των Γάλλων εργατών και
τελικά οδήγησαν σε πολιτική και κοινωνική κρίση, που άρχισε να παίρνει
διαστάσεις επανάστασης.
Ξέσπασαν
απεργίες και καταλήψεις, σε διάφορα
πανεπιστήμια και γυμνάσια στο Παρίσι, μετά από τη διαμάχη με τους διοικητές των
πανεπιστημίων και την αστυνομία. Οι προσπάθειες της κυβέρνησης του Σαρλ Ντε Γκωλ να λύσει τις απεργίες με τη
δράση της αστυνομίας κατάφεραν μόνο να οξύνουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση,
οδηγώντας σε οδομαχίες με την αστυνομία στο Καρτιέ Λατέν. Ακολούθησε γενική απεργία από τους σπουδαστές
και απεργίες σε όλη τη Γαλλία από δέκα εκατομμύρια και πλέον Γάλλους
εργαζομένους. Η κυβέρνηση βρέθηκε υπό
κατάρρευση και αναγκάστηκε ο τότε πρόεδρος Σαρλ Ντε Γκωλ στη διάλυση της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης και προκήρυξε νέες κοινοβουλευτικές εκλογές
για τις 23 Ιουνίου 1968.
Ο Μάης του ’68 έμαθε τον κόσμο να ονειρεύεται και
να σχεδιάζει
ένα παρόν και
ένα μέλλον ουτοπικό, συνώνυμο με την αλλαγή των κοινωνικών αξιών και την ανατροπή του κατεστημένου.
Αποτέλεσε και αποτελεί έμπνευση για νέους πολιτικούς
- κοινωνικούς αγώνες για την κοινωνική απελευθέρωση.
Μερικοί φιλόσοφοι και ιστορικοί έχουν
υποστηρίξει ότι η εξέγερση του Μάη ήταν το πιο σημαντικό επαναστατικό γεγονός
του 20ού αιώνα, επειδή δεν πραγματοποιήθηκε από μεμονωμένο πλήθος, όπως οι εργαζόμενοι ή
οι φυλετικές μειονότητες, αλλά ήταν μια παλλαϊκή εξέγερση, άνευ φυλετικών,
πολιτιστικών, ηλικιακών και κοινωνικών διακρίσεων.
ΠΟΛΙΤΕΣ ΤΟΥ ΒΥΡΩΝΑ
Του Άλκη
Ρήγου Πανεπιστημιακού
Δεν είναι τα 52 χρόνια μνήμης που ανασκαλεύουμε
σήμερα, δεν είναι -πολύ περισσότερο- ένα "μνημόσυνο" των νιάτων και
των ελπίδων μας, είναι το πρόπλασμα του αύριο στον 21ο αιώνα, όπως η Γαλλική
Επανάσταση αποτέλεσε το πρόπλασμα των επαναστατικών εξεγέρσεων του 19ου αιώνα
και η Κομμούνα το πρόπλασμα εξεγέρσεων και επαναστάσεων του 20ού αιώνα. Ο
τυφλοπόντικας της Ιστορίας συνεχίζει αέναα να σκάβει για το πότε και πώς θα
ξεσπάσει.
Το πανάρχαιο έθιμο της αναγέννησης της ζωής μέσα από την αναγέννηση της
φύσης κάθε Άνοιξη συμβολικά καταγράφεται σ' όλες τις θεογονίες, από τον Άδωνι
μέχρι τον Χριστό, όπως και το κόκκινο χρώμα, που επίσης από την αρχαιότητα
συμβολίζει την αίσθηση της δύναμης και της ελπίδας για το Νέο: άνθρωπο,
συλλογικότητα, αξιακά προτάγματα, ιδεολογικοπολιτικά οράματα, εξεγερσιακές
αναζητήσεις, αμφισβητήσεις βεβαιοτήτων σε όλα τα επίπεδα, προσωπικά και δημόσια.
Καθόλου τυχαίο δεν είναι ότι βρίσκει την έκφρασή του στα χρόνια της Πρώτης
Βιομηχανικής Επανάστασης με τον γιορτασμό της Εργατικής Πρωτομαγιάς με τα
κόκκινα λάβαρα, από το νέο συλλογικό υποκείμενο που διεκδικεί στα χρόνια της
νεωτερικότητας τη λευτεριά τ' ανθρώπου.
Μια ελευθερία... ελευθεριακή
Ούτε προφανώς και ότι Άνοιξη συνεχίζουν να καταγράφονται σε όλα τα μήκη και
πλάτη του πλανήτη μέσα στον χρόνο οι περισσότερες εξεγερσιακές ή επαναστατικές
αναζητήσεις της λευτεριάς από κάθε μορφή εκμετάλλευσης και αλλοτρίωσης.
Από την Ελληνική και τη Λατινοαμερικανική Επανάσταση, τη μισο-αγνοημένη
«Άνοιξη των Λαών» του 1848, την πρώτη εμφάνιση του ελληνικού φοιτητικού
κινήματος ως αυτοτελούς κοινωνικής κατηγορίας, με την εξέγερση που οδήγησε στην
έξωση του Όθωνα και έμεινε στην ιστορία ως «Σκιαδικά» τον Μάιο του 1859, την
Κομμούνα του Παρισιού την Άνοιξη του 1871, την άφιξη του Λένιν στην
επαναστατημένη Πετρούπολή και τις «Θέσεις του Απρίλη» του 1917, τα
εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα, μέχρι την ανεπανάληπτη εκείνη Άνοιξη του 1968
που διεκδίκησε μια ελευθερία όχι μόνο συλλογική, μα και ατομική και ταυτόχρονα
παγκόσμια.