Ο χάρτης και το επίδικο των Δημοτικών εκλογών

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ο χάρτης και το επίδικο των Δημοτικών εκλογών

 του Γιώργη Τερζάκη

Λιγότερο από δύο μήνες από τις Δημοτικές εκλογές και η χώρα ζει σε ένα προεκλογικό κλίμα των χιλιάδων υποψήφιων Δημοτικών Συμβούλων όπως αναφέρουν και τα σχετικά ανέκδοτα που κυκλοφορούν.

 Οι προεκλογικές καμπάνιες διεξάγονται μέσα από το facebook και όσοι διαθέτουν λογαριασμό στα social media έχουν αποκτήσει εκατοντάδες φίλους τις τελευταίες μέρες.  Ίσως σε αυτές τις εκλογές να εμφανιστούν τα περισσότερα ψηφοδέλτια στην ιστορία των αναμετρήσεων στη Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Όλοι αυτοί συνθέτουν ένα πολύχρωμο σκηνικό που δίνει την εντύπωση της πολυφωνίας, της δημιουργικής συμμετοχής στα κοινά του τόπου.

Αλήθεια όμως, πόσο αληθινά «πολύχρωμο» είναι αυτό το σκηνικό;

 Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:

 Ο «Κλεισθένης» μέσω του εκλογικού συστήματος της απλής αναλογικής στους ΟΤΑ, δίνει τη δυνατότητα σε περισσότερες δυνάμεις και παρατάξεις να εκπροσωπηθούν στα Δημοτικά και Περιφερειακά Συμβούλια και άνοιξε την όρεξη σε πολλούς υποψήφιους να δηλώσουν το «παρών».

 Ποιος είναι σχηματικά ο χάρτης των δυνάμεων που εμφανίζονται στις δημοτικές εκλογές;

 Οι Δημοτικές εκλογές δεν είναι βουλευτικές εκλογές, έχουν τη δική τους λογική, τη δική τους ιδιομορφία. Η διάταξη των δυνάμεων στην Αυτοδιοίκηση δεν μπορεί και δεν καθρεπτίζει τη διάταξη των κεντρικών πολιτικών δυνάμεων, υπάρχει σημαντική διάθλαση και αυτό είναι ανάλογο του μεγέθους του κάθε Δήμου, όπου στους μεγάλους η διάταξη των δυνάμεων είναι ευθέως αντίστοιχη με τις κεντρικές πολιτικές δυνάμεις (οι μεγάλες πόλεις και οι Περιφέρειες) ενώ όσο πλησιάζουμε στους μικρότερους Δήμους, οι συνδυασμοί που κατεβαίνουν είναι μικτής πολιτικής κατεύθυνσης.

 Το πρώτο σημαντικό στοιχείο είναι η συνεχιζόμενη εμφάνιση και άμεση εμπλοκή οικονομικών παραγόντων (Πειραιάς, Βόλος κ.λπ.) ιδιαίτερα σε μεγάλες πόλεις με «επενδυτικό» ενδιαφέρον. Η αύξηση των επενδύσεων θα πηγαίνει «αγκαζέ» με την άμεση εμπλοκή οικονομικών παραγόντων ώστε να ελέγξουν τις τοπικές αρχές.

Δεν πρέπει, επίσης, να αγνοήσουμε την ύπαρξη πολλών ανεξάρτητων σχημάτων. Μια μεγάλη γκάμα διαφορετικών περιπτώσεων, από εκείνους που ξεκινώντας από ειλικρινή προσπάθεια να αγωνιστούν για τα προβλήματα της καθημερινότητας  και του τόπου τους, τις φιλοδοξίες τοπικών παραγόντων, μέχρι τα κομματικά ψηφοδέλτια που με το μανδύα του ανεξάρτητου προσπαθούν να ψαρέψουν σε θολά νερά.

 Όσον αφορά τις καθεαυτού πολιτικές δυνάμεις:

 Ο ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει να εδραιωθεί στο χώρο των τοπικών κοινωνιών επιδιώκοντας συμμαχίες-συνεργασίες με το χώρο της κεντροδεξιάς. Αξιοποιώντας τη κυβερνητική του θέση έχει «μοιράσει» αρκετό χρήμα α) στους μεγάλους Δήμους της Αττικής μέσω της Περιφέρειας που ελέγχει, β) 40 εκ. ευρώ στους μικρούς Δήμους των νησιών του Αιγαίου στο διάστημα 2015-18 και γ) 700 εκ. ευρώ συνολικά στους Δήμους μέσω του προγράμματος ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ το διάστημα 2015-18. Χρησιμοποιεί αυτές τις χρηματοδοτήσεις με στόχο να δημιουργήσει «φίλιες» δυνάμεις και να χτίσει συμμαχίες με σκοπό τη διείσδυσή του σε περισσότερους Δήμους.

 Η ΝΔ επιδιώκει να εδραιώσει τη δύναμή της στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και παράλληλα να τη χρησιμοποιήσει άμεσα στην Αντι-Σύριζα προπαγάνδα της και μελλοντικά ως στήριγμα στη κυβερνητική πολιτική που θα ασκήσει όταν βρεθεί στη κυβέρνηση. Στο πλαίσιο αυτό δεν λείπουν διαφορετικά «κατεβάσματα» του χώρου που εκφράζουν τις εσωτερικές της αντιθέσεις και τις φιλοδοξίες των στελεχών της.

 Το ΚΙΝΑΛ (ΠΑΣΟΚ) επιδιώκει να κρατήσει το μεγάλο αριθμό Δήμων που ελέγχει παραδοσιακά και είναι συντριπτικά περισσότεροι από την εκλογική του δύναμη. Μέρος των δυνάμεών του κατεβαίνει με τα ήδη υπάρχοντα σχήματα που τα περισσότερα εξακολουθούν να είναι Διοικήσεις στους Δήμους αλλά και σε αρκετούς άλλους χώρους παρουσιάζεται ένα φλερτ με δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ.

 Το ΚΚΕ επιδιώκει να εδραιωθεί στους λίγους Δήμους που είναι Διοίκηση και να κατακτήσει νέους, όμως το εκλογικό σύστημα δεν το ευνοεί. Με τη λογική που ταυτίζει τις τοπικές κινήσεις με το κόμμα «πνίγει» κάθε προσπάθεια πολιτικής συνεργασιών και συμμαχιών με άλλες δυνάμεις και προσπαθεί να καταγράψει τη δύναμή του στον Αριστερό χώρο.

 Η ακροδεξιά στήνοντας δημοτικές κινήσεις σε πολλές περιοχές προσπαθεί να εκμεταλλευτεί το συντηρητικό κλίμα που υπάρχει το τελευταίο διάστημα στη χώρα.

 Τι συμβαίνει στο χώρο της, εκτός του κοινοβουλίου, Αριστεράς;

 Αποκαρδιωτική είναι η κατάσταση σε μεγάλο τμήμα της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς όπου φαίνεται να κατεβαίνουν ξεχωριστά ψηφοδέλτια δυνάμεων της ΑΝΤΑΡΣΥΑ σε αρκετούς Δήμους. «Κλεισμένη» στη λογική του αντικαπιταλιστικού μετώπου αδυνατεί να δημιουργήσει συσπειρώσεις των αγωνιστικών δυνάμεων και, εκτός ελαχίστων αλλά σημαντικών προσπαθειών, αποδύεται σε ένα αγώνα επικράτησης της «καθαρότητας» και προσπαθεί να το πετύχει με λογικές αποκλεισμού δυνάμεων και «εκ των άνω» συνεννοήσεων μεταξύ των οργανώσεών της. Αυτή η στάση της επιτείνει τη διαπίστωση που έχουμε κάνει και παλαιότερα, ό,τι «τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται μία σοβαρή υποχώρηση των δυνάμεών της και έχει τεθεί στο περιθώριο των τοπικών κοινωνιών παρά τις αξιόλογες προσπάθειες ενός αριθμού τοπικών κινήσεων πόλης της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς».

 Παρ’ όλα αυτά πρέπει να αναφερθούν σημαντικές προσπάθειες που ενώ είναι λίγες βάζουν υποθήκη για το μέλλον (Θεσσαλονίκη, Περιφέρεια Δ. Μακεδονίας, Αιγάλεω, Περιστέρι, Αγ. Παρασκευή κ.λπ.) καθώς κινούνται σε λογική συσπείρωσης και αγώνα με άξονα τα τοπικά προβλήματα και τις γενικότερες αναφορές των προβλημάτων αυτών.

 Ποιο είναι το επίδικο αυτών των εκλογών;

 Τα τοπικά-λαϊκά προβλήματα και η αντιμετώπισή τους;  Η γενικότερη κατάσταση της χώρας; Η αλλαγή της κεντρικής πολιτικής σκηνής; Για κάθε πολιτική δύναμη το επίδικο φαίνεται να είναι διαφορετικό.

 Πριν απ’ όλα αυτά ποιες είναι οι κεντρικές στρατηγικές για την Αυτοδιοίκηση;

 Η Ευρωπαϊκή τάση στη Τοπική Αυτοδιοίκηση, η οποία επιβάλλεται με κοινοτικές οδηγίες, είναι η ανάδειξή της σε κύριο φορέα άσκησης των κρατικών πολιτικών, ταυτόχρονα με το περιορισμό των υπουργείων σε ρόλο διαμορφωτή και επόπτη των κεντρικών πολιτικών. Η λεγόμενη «πολυεπίπεδη διακυβέρνηση» στοχεύει να βάλει πιο ενεργά την Αυτοδιοίκηση στην υλοποίηση των πολιτικών της ΕΕ ακόμη και παρακάμπτοντας τα εθνικά κράτη.

 Η απλή αναλογική, ως εκλογικό σύστημα έχει τη θετική της πλευρά αλλά ταυτόχρονα χρησιμοποιείται σαν εργαλείο δημιουργίας συναινέσεων στη κεντρική γραμμή του αστικού μπλοκ εξουσίας.

Αυτή τη κατεύθυνση εξυπηρετούν οι πολιτικές δυνάμεις (από την ακροδεξιά και μέχρι το ΣΥΡΙΖΑ) με όλες τις διαφορές που έχουν στη διαχείριση των θεμάτων, από τη συντηρητική έως την εκσυγχρονιστική της κεντροαριστεράς. Σε καμία περίπτωση δεν είναι προς υποτίμηση ακόμη και αυτές οι μεταξύ τους διαφορές και είναι ανάγκη να αξιοποιούνται, όμως η κατεύθυνση είναι ενιαία.

 Ποιο είναι το επίδικο για την Αριστερά; 

Με βασικό στοιχείο το ό,τι σήμερα στο χώρο της Αυτοδιοίκησης υλοποιείται εάν όχι το σύνολο, πάντως το μεγαλύτερο μέρος των πολιτικών που επηρεάζουν την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης των εργαζομένων, των λαϊκών στρωμάτων, όπως η κοινωνική πολιτική, το περιβάλλον, η δόμηση κ.λπ., διαμορφώνεται προνομιακός χώρος για την Αριστερά που αντιμετωπίζει τα προβλήματα και τα θέματα «ολιστικά» και παλεύει για συνολική ανατροπή των κοινωνικών σχέσεων και την αλλαγή της κοινωνίας.

 Αυτό, όμως πρέπει να σημαίνει πρώτα απ’ όλα «στροφή» στα προβλήματα της καθημερινότητας και εάν κρίνει κανείς από τα κείμενα των Αριστερών παρατάξεων και σχημάτων υπάρχει επικίνδυνη υποτίμηση. Σε αρκετές διακηρύξεις νομίζει κανείς πως στις εκλογές αυτές κρίνεται «η πτώση της αστικής κυβέρνησης», η έξοδος της χώρας από την ΕΕ.

 Το δεύτερο σημαντικό στοιχείο είναι η όσο το δυνατό ευρύτερη συσπείρωση δυνάμεων που ενδιαφέρονται για τη λύση των προβλημάτων της γειτονιάς και τη πόλης, που αντιλαμβάνονται την ανάγκη για αγώνα χωρίς αποκλεισμούς και χαρακτηρισμούς.

Ο ρόλος των οργανώσεων θα είναι εποικοδομητικός μόνο όταν συμβάλλουν στη συσπείρωση και δεν προσπαθούν να χειραγωγήσουν τους αγωνιστές της γειτονιάς.

 Το δρόμο τον δείχνουν οι μικρές αλλά σημαντικές πρωτοβουλίες σε αρκετές γειτονιές, πόλεις και Περιφέρειες.                   

     ΠΗΓΗ: KOMMON.GR.ΤΡΙΤΗ, 16 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2019