Τρίτη 13 Δεκεμβρίου 2016

Πολιτική συντριβή του Ρέντσι

Αναδημοσίευση από εδώ.
Πάνος Πέτρου

Σε συνθήκες υψηλής συμμετοχής (γύρω στο 67%), με ένα επιβλητικό ποσοστό κοντά στο 60% (και 81% στην νεολαία!), ο ιταλικός λαός είπε το δικό του ΟΧΙ στο δημοψήφισμα του Ρέντσι

Ήταν ένα ΟΧΙ με αρ­κε­τές δια­φο­ρε­τι­κές προ­ε­κτά­σεις.

Κατ’ αρχάς το ΟΧΙ στο ίδιο το ερώ­τη­μα της συ­νταγ­μα­τι­κής με­ταρ­ρύθ­μι­σης. Ο Ρέν­τσι διεκ­δι­κού­σε ενί­σχυ­ση της εκτε­λε­στι­κής εξου­σί­ας και γρά­φα­με πριν από το δη­μο­ψή­φι­σμα πως η Confidustria ήταν σαφής για το τα­ξι­κό πε­ριε­χό­με­νο που θα είχε αυτή η «τε­χνι­κή με­ταρ­ρύθ­μι­ση», καθώς στε­λέ­χη της μι­λού­σαν για τη δυ­να­τό­τη­τα «να προ­χω­ρή­σουν αλ­λα­γές που θέ­λα­με εδώ και 25-30 χρό­νια». Το «αντι­φα­σι­στι­κό σύ­νταγ­μα» του 1948 (προ­ϊ­όν σο­βα­ρών συμ­βι­βα­σμών που απο­δέ­χτη­κε η ιτα­λι­κή αστι­κή τάξη για να δια­σφα­λί­σει την εξου­σία της με­τα­πο­λε­μι­κά) ήταν πά­ντο­τε ένα «βα­ρί­δι» για τους κα­πι­τα­λι­στές και η δια­δι­κα­σία στα­δια­κού ξη­λώ­μα­τός του εξε­λίσ­σε­ται εδώ και πολλά χρό­νια. Στις 4 Δε­κέμ­βρη αυτή η πα­ρα­τε­τα­μέ­νη επί­θε­ση δέ­χτη­κε μια πρώτη απά­ντη­ση. Όταν ρω­τή­θη­καν, οι «από κάτω» εξέ­φρα­σαν τη γνώμη τους για τον στρα­τη­γι­κό –και δη­μό­σια δια­τυ­πω­μέ­νο– στόχο της Goldman Sachs «να απαλ­λα­γεί ο ευ­ρω­παϊ­κός Νότος από τα σο­σια­λί­ζο­ντα συ­ντάγ­μα­τα που προ­έ­κυ­ψαν μετά την ήττα του φα­σι­σμού και την πτώση των δι­κτα­το­ριών».

Δεύ­τε­ρον, ήταν ένα ηχηρό χα­στού­κι στον Ματέο Ρέν­τσι. Ο ίδιος επέ­λε­ξε να με­τα­τρέ­ψει το δη­μο­ψή­φι­σμα για το σύ­νταγ­μα σε δη­μο­ψή­φι­σμα για τη δια­κυ­βέρ­νη­σή του. Βρέ­θη­κε 20 μο­νά­δες πίσω και οδη­γεί­ται σε πα­ραί­τη­ση. Με την ίδια αλα­ζο­νεία που έκανε το δη­μο­ψή­φι­σμα «προ­σω­πι­κή υπό­θε­ση» πι­στεύ­ο­ντας ότι θα βγει πο­λι­τι­κός κυ­ρί­αρ­χος από αυτήν τη μάχη, με την ίδια αλα­ζο­νεία απο­χω­ρεί («δώ­σα­με μια ευ­και­ρία στην Ιτα­λία να αλ­λά­ξει και δεν την άρ­πα­ξε»). Αλλά η αλα­ζο­νεία του δεν κρύ­βει πως η ήττα ήταν ατι­μω­τι­κή. Και η έξο­δός του από την κυ­βερ­νη­τι­κή εξου­σία με αυτόν τον τρόπο, με τη λαϊκή ψήφο να του λέει «στο διά­ο­λο», είναι η κα­λύ­τε­ρη απά­ντη­ση στον άν­θρω­πο που ανέ­λα­βε την εξου­σία με το προ­σω­νύ­μιο «ρο­τα­μα­τό­ρε» (απο­δί­δε­ται πε­ρί­που ως «μπουλ­ντό­ζας»), για να με­τα­σχη­μα­τί­σει βίαια την ιτα­λι­κή κοι­νω­νία και το πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα προς το αντι­δρα­στι­κό­τε­ρο.

Ήταν τέλος ένα ρά­πι­σμα στις ευ­ρω-ηγε­σί­ες. Το ερώ­τη­μα δεν αφο­ρού­σε την ΕΕ, και ο άμε­σος αντί­κτυ­πος του απο­τε­λέ­σμα­τος δεν δεί­χνει τόσο «απο­κα­λυ­πτι­κός» για την ευ­ρω­ζώ­νη όσο έγρα­φαν κά­ποιες ανα­λύ­σεις. Αλλά (σε μια δια­δι­κα­σία αντί­στοι­χη που εξε­λί­χθη­κε όσον αφορά τον Ρέν­τσι) οι ίδιες οι ευ­ρω-ηγε­σί­ες έκα­ναν τη μάχη για το «ΝΑΙ» δική τους υπό­θε­ση, δί­νο­ντας στή­ρι­ξη στον Ιταλό πρω­θυ­πουρ­γό και επι­στρα­τεύ­ο­ντας απέ­να­ντι στους ψη­φο­φό­ρους τις κλα­σι­κές απει­λές περί «κα­τα­στρο­φής» αν «ψη­φί­σουν λάθος». Η πλειο­ψη­φία των Ιτα­λών ιε­ράρ­χη­σε την απόρ­ρι­ψη των αντι­δη­μο­κρα­τι­κών με­ταρ­ρυθ­μί­σε­ων και της πο­λι­τι­κής λι­τό­τη­τας του Ρέν­τσι υψη­λό­τε­ρα από τις «συ­νέ­πειες για την ευ­ρω­ζώ­νη και τη θέση της Ιτα­λί­ας σε αυτήν». Και αυτό ήταν επί­σης ένα μή­νυ­μα του δη­μο­ψη­φί­σμα­τος, όσο κι αν σφυ­ρί­ζουν αδιά­φο­ρα στις Βρυ­ξέλ­λες από τη στιγ­μή που βγήκε το απο­τέ­λε­σμα...

Για όλους αυ­τούς τους λό­γους, οι σύ­ντρο­φοι και οι συ­ντρό­φισ­σες που βγή­καν και πα­νη­γύ­ρι­σαν στους δρό­μους της Ιτα­λί­ας, με τις κόκ­κι­νες ση­μαί­ες και τα παρ­τι­ζά­νι­κα τρα­γού­δια, είχαν κάθε λόγο να αι­σθά­νο­νται νι­κη­τές. Αλλά και για έναν επι­πλέ­ον λόγο: γιατί επι­χεί­ρη­σαν σο­βα­ρά την πε­ρί­ο­δο πριν από το δη­μο­ψή­φι­σμα να κά­νουν «δική τους» τη μάχη. Πο­λι­τι­κά κόμ­μα­τα και ορ­γα­νώ­σεις της Αρι­στε­ράς (από την πιο «με­τριο­πα­θή» ως την αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή), οι δια­φω­νού­ντες του Δη­μο­κρα­τι­κού Κόμ­μα­τος, προ­σω­πι­κό­τη­τες του «προ­ο­δευ­τι­σμού», τα συν­δι­κά­τα βάσης, η CGIL, οι βε­τε­ρά­νοι παρ­τι­ζά­νοι του Β’ ΠΠ, κοι­νω­νι­κά κι­νή­μα­τα και χώροι έδω­σαν τον δικό τους αγώνα, μην αφή­νο­ντας στο Κί­νη­μα Πέντε Αστέ­ρων ή –χει­ρό­τε­ρα!– στον Μπερ­λου­σκό­νι και τη Λίγκα του Βορρά τη δυ­να­τό­τη­τα να μο­νο­πω­λή­σουν το «ΟΧΙ». Προ­φα­νώς δεν απο­τέ­λε­σαν αυτές οι δυ­νά­μεις την ανα­γνω­ρι­σμέ­νη «ηγε­σία» του 60%. Αλλά –με μια πρώτη ματιά του­λά­χι­στον στο προ­ε­κλο­γι­κό και με­τε­κλο­γι­κό τοπίο– αυτόν το ρόλο δεν μπο­ρεί να τον διεκ­δι­κή­σει κα­νείς, ούτε η Λίγκα, ούτε ο Μπερ­λου­σκό­νι, ούτε ο Γκρί­λο (που απο­τε­λούν επί­σης τρία δια­φο­ρε­τι­κά «στρα­τό­πε­δα»).

Αυτό που είναι βέ­βαιο είναι πως η Ιτα­λία επι­στρέ­φει σε συν­θή­κες πο­λι­τι­κής αστά­θειας. Αυτό από μόνο του δεν ση­μαί­νει τί­πο­τε το θε­τι­κό. Αλλά είναι προ­τι­μό­τε­ρη αυτή η αστά­θεια από τη κα­τα­στρο­φι­κή για το ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα «στα­θε­ρό­τη­τα» που είχε επι­βά­λει για 3 χρό­νια ο Ρέν­τσι...

Η βρα­δυ­φλε­γής «βόμβα» του ιτα­λι­κού «Όχι»

Οι αγο­ρές όχι μόνο δεν έδει­ξαν να πα­νι­κο­βάλ­λο­νται από το «βρο­ντε­ρό» ΟΧΙ στο ιτα­λι­κό δη­μο­ψή­φι­σμα, αλλά το… χαι­ρέ­τι­σαν με εντυ­πω­σια­κή για τα δε­δο­μέ­να των τε­λευ­ταί­ων εβδο­μά­δων άνοδο των χρη­μα­τι­στη­ρια­κών δει­κτών. Ο γερ­μα­νι­κός DAX γνώ­ρι­σε άνοδο πε­ρί­που 1,5%, ο γαλ­λι­κός CAC άνοδο πάνω από 1%, ο βρε­τα­νι­κός UK 100 άνοδο πάνω από 0,5%. Ακόμη και ο ιτα­λι­κόςFTMIB, που ξε­κί­νη­σε με -2%, γύ­ρι­σε σε θε­τι­κό πρό­ση­μο μέχρι και το +1%! Στην αγορά συ­ναλ­λάγ­μα­τος, η ισο­τι­μία του ευρώ ένα­ντι του δο­λα­ρί­ου είχε αρ­χι­κά ση­μα­ντι­κή πτώση, αλλά στη συ­νέ­χεια οι απώ­λειες πε­ριο­ρί­στη­καν σε ορια­κά επί­πε­δα. Ωστό­σο, όλα αυτά είναι σχε­δόν ανα­με­νό­με­να. Η «βόμβα» του ιτα­λι­κού «Όχι», πα­ρό­τι δια­θέ­τει πολύ ισχυ­ρή γό­μω­ση, θα είναι «βρα­δυ­φλε­γής» για πολ­λούς λό­γους.

Ο ένας λόγος είναι ότι τα χρη­μα­τι­στή­ρια είχαν σε ση­μα­ντι­κό βαθμό προ­ε­ξο­φλή­σει το «Όχι», άρα οι όποιες κι­νή­σεις έγι­ναν πριν το χθε­σι­νό δη­μο­ψή­φι­σμα. Αλλά αυτός ο λόγος δεν είναι ο πιο ση­μα­ντι­κός. Ση­μα­ντι­κοί είναι δύο άλλοι λόγοι, που έχουν έντο­νο το πο­λι­τι­κό χρώμα.

Πρώτο, η πα­ρέμ­βα­ση της Ευ­ρω­παϊ­κής Κε­ντρι­κής Τρά­πε­ζας (ΕΚΤ). Όπως απο­κα­λύ­φθη­κε ύστε­ρα από το Brexit, η ΕΚΤ είχε κάνει μα­ζι­κή πα­ρέμ­βα­ση στις αγο­ρές για να απο­τρέ­ψει ένα «κραχ». Κοι­νώς, βγήκε σαν αγο­ρα­στής για να απορ­ρο­φή­σει το «σοκ» από μα­ζι­κές πω­λή­σεις με­το­χών και ομο­λό­γων. Αυτή τη φορά, είχε προ­α­ναγ­γεί­λει ότι έχει κα­τα­στρώ­σει ει­δι­κό αντί­στοι­χο πρό­γραμ­μα πα­ρέμ­βα­σης, με προ­φα­νή στόχο… να της κο­στί­σει λι­γό­τε­ρο, απο­θαρ­ρύ­νο­ντας εκ των προ­τέ­ρων το ξε­πού­λη­μα (shell off στη γλώσ­σα των αγο­ρών).

Δεύ­τε­ρο, έχο­ντας πει­σθεί ότι η ΕΚΤ και οι ευ­ρω­παϊ­κές κα­γκε­λα­ρί­ες θέ­λουν να κρα­τή­σουν όρθιο το «μα­γα­ζί» (την Ευ­ρω­ζώ­νη και την ΕΕ), οι αγο­ρές πε­ρι­μέ­νουν τώρα να δουν και να αξιο­λο­γή­σουν βή­μα-βή­μα κυ­ρί­ως τα πο­λι­τι­κά βή­μα­τα, το τι θα συμ­βεί πο­λι­τι­κά στην ίδια την Ιτα­λία, αλλά και τι είναι δια­τε­θει­μέ­νες να κά­νουν πο­λι­τι­κά οι ευ­ρω­παϊ­κές κα­γκε­λα­ρί­ες στο εξά­μη­νο των εκλο­γι­κών δο­κι­μα­σιών σε Ολ­λαν­δία (Μάρ­τιο), Γαλ­λία (τέλη Απρι­λί­ου και αρχές Μαΐου) και εν τέλει Γερ­μα­νία (Σε­πτέμ­βριο). Αλλά και να κά­νουν μια πιο ρε­α­λι­στι­κή διά­γνω­ση για την πο­λι­τι­κή του νέου προ­έ­δρου των ΗΠΑ Ντό­ναλντ Τραμπ και τις επι­πτώ­σεις της πο­λι­τι­κής του στις σχέ­σεις με την Ευ­ρώ­πη κ.λπ.

Γι’ αυτό, δεν είναι η στιγ­μή για εκ­δη­λώ­σεις γε­νι­κευ­μέ­νου πα­νι­κού, ούτε η στιγ­μή που θα απο­φα­σί­σουν ισχυ­ρά κέ­ντρα του διε­θνούς συ­στή­μα­τος των αγο­ρών που θα πά­ρουν την από­φα­ση και θα ανα­λά­βουν το ρίσκο «μα­ζι­κών πυρών» με στόχο να «γο­να­τί­σουν» το ευρώ και τις ευ­ρω­παϊ­κές χρη­μα­τι­στη­ρια­κές αξίες… 

Το πρό­βλη­μα είναι οι τρά­πε­ζες

Από οι­κο­νο­μι­κή άποψη, η «βρα­δυ­φλε­γής βόμβα» του ιτα­λι­κού «Όχι» λέ­γε­ται ιτα­λι­κές τρά­πε­ζες και συ­νο­λι­κό­τε­ρα ευ­ρω­παϊ­κό τρα­πε­ζι­κό σύ­στη­μα. Οι ιτα­λι­κές τρά­πε­ζες μας είχαν απα­σχο­λή­σει και το κα­λο­καί­ρι, όταν η πλέον αστα­θής εξ αυτών, η Monte dei Paschi di Siena, βρέ­θη­κε στο χεί­λος της κα­τάρ­ρευ­σης. Ύστε­ρα από μια διελ­κυ­στίν­δα με­τα­ξύ ιτα­λι­κής κυ­βέρ­νη­σης, Κο­μι­σιόν και… Σόι­μπλε, και με την αθό­ρυ­βη υπο­στή­ρι­ξη του κ. Ντρά­γκι, υιο­θε­τή­θη­κε ένα σχέ­διο διά­σω­σης το οποίο προ­έ­βλε­πε την άντλη­ση 5 δισ. ευρώ από τις αγο­ρές μέχρι το τέλος του έτους. Άλλη μια ιτα­λι­κή τρά­πε­ζα, η με­γα­λύ­τε­ρη της χώρας, η Unicredit, έχει ανα­κοι­νώ­σει σχέ­διο διά­θε­σης με­το­χών στις αγο­ρές με στόχο να αντλή­σει 13 δισ. ευρώ.

Με βάση τα πλέον πρό­σφα­τα στοι­χεία της ΕΚΤ, η Monte dei Paschi di Siena είναι η «κο­ρυ­φή του πα­γό­βου­νου» της έκ­θε­σης συ­νο­λι­κά των ιτα­λι­κών τρα­πε­ζών σε 286 δισ. ευρώ «κόκ­κι­να» δά­νεια, το δε ιτα­λι­κό τρα­πε­ζι­κό σύ­στη­μα είναι η «κο­ρυ­φή του πα­γό­βου­νου» της έκ­θε­σης των ευ­ρω­παϊ­κών τρα­πε­ζών σε «κόκ­κι­να» δά­νεια ύψους 990 δισ. ευρώ. Όλοι όμως γνω­ρί­ζουν ότι όλα αυτά είναι επί­σης η «κο­ρυ­φή του πα­γό­βου­νου» μιας ακόμη πιο τρο­μα­κτι­κής έκ­θε­σης: των ευ­ρω­παϊ­κών επεν­δυ­τι­κών τρα­πε­ζών (με πρώτη και κα­λύ­τε­ρη την Deutsche Bank) σε το­ξι­κά πα­ρά­γω­γα προ­ϊ­ό­ντα ύψους έως και 50 τρι­σε­κα­τομ­μυ­ρί­ων δο­λα­ρί­ων! 

Το πρό­βλη­μα που ανα­δει­κνύ­ε­ται είναι το μέλ­λον της λε­γό­με­νης ευ­ρω­παϊ­κής «τρα­πε­ζι­κής ενο­ποί­η­σης». Η από­φα­ση –και με τη βούλα του ευ­ρω­παϊ­κού Συμ­βου­λί­ου– είναι ρητή: από 1/1/2016 οποια­δή­πο­τε ανά­γκη κε­φα­λαια­κής ενί­σχυ­σης τρα­πε­ζών που επο­πτεύ­ο­νται από την ΕΚΤ θα πρέ­πει να κα­λυ­φθεί με τη μέ­θο­δο του Bail in: θα πλη­ρώ­σουν πρώτα οι μέ­το­χοι, ύστε­ρα οι ομο­λο­γιού­χοι και αν αυτά δεν αρ­κέ­σουν, οι κα­τα­θέ­τες.

Αυτό μπο­ρεί να προ­κα­λέ­σει έναν πο­λι­τι­κό σει­σμό πολύ με­γα­λύ­τε­ρης έντα­σης από το ΟΧΙ, με κίν­δυ­νο για τσου­νά­μι που θα επε­κτα­θεί σε όλο τον ευ­ρω­παϊ­κό τρα­πε­ζι­κό χώρο… 

Πάνος Κο­σμάς

Πηγή: rproject.gr - 6 Δεκέμβρη 2016

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου