“Ο μπαμπάς μου άλλαξε τον κόσμο”

“Ο μπαμπάς μου άλλαξε τον κόσμο”

 Tου Θανάση Σκαμνάκη

 

Υπάρχει μια παλιά μικρή ιστορία, και δεν θυμάμαι που τι διάβασα πρόσφατα: Έδεσαν ένα μικρό ελεφαντάκι στο δέντρο με αλυσίδα. Το ελεφαντάκι χτύπησε, τράβηξε, προσπάθησε, δεν κατάφερε τίποτα περισσότερο από το να τραυματιστεί. Το πήρε απόφαση. Πέρασε ο καιρός και τα χρόνια το ελεφαντάκι έγινε κοτζάμ ελέφαντας, πιο μεγάλος και πιο δυνατός από το δέντρο. Μια να του ’δινε θα το ξερίζωνε. Όμως έμεινε εκεί. Δεν προσπάθησε ποτέ πια. 

Στις ΗΠΑ ο ελέφαντας φαίνεται πως δεν έμεινε στη κεκτημένη γνώση του καιρού που ήταν αδύναμος.

 Πριν μερικούς μήνες, το γράφαμε κι εδώ, ο κινηματογράφος έστειλε μηνύματα σε πολλούς παραλήπτες, πως ο κόσμος είναι σε ένταση. Πως πίσω από την επιφάνεια της ηρεμίας, της αφασίας πες, διαδραματίζεται η πραγματική ζωή. Ζόρικη, αδιέξοδη, σχεδόν ανέλπιδη και εν τέλει εκρηκτική. Κάτω από το έδαφος αυτής της ακινησίας κινούνται άνθρωποι, φυτά, ζωντανοί οργανισμοί, λάβα ηφαιστειακή αναζητώντας διέξοδο στην επιφάνεια. Οι διαδρομές δεν είναι καθορισμένες και δεν είναι προφανώς προδιαγεγραμμένες. Εκείνοι που ελπίζουν να βάλουν χαλινάρι στη λάβα και να ελέγξουν τα στοιχεία της φύσης και της ζωής δεν έχουν καμία ελπίδα να αισιοδοξήσουν. Μονίμως βουλιάζουν στην μελαγχολία του απραγματοποίητου. 

 Έγραφε το κείμενο της 24ης Νοεμβρίου με τον τίτλο “Βοή πλησιαζόντων;” (διστακτικό, μην εκτεθούμε σε αμετροεπή αισιοδοξία, γι’ αυτό και το ερωτηματικό στο τέλος):

 “… η βοή των πλησιαζόντων γεγονότων έρχεται μέσω της κινηματογραφικής οθόνης - ενώ ταυτόχρονα έρχεται και η βοή από δρόμους του κόσμου, το Σαντιάγο, το Παρίσι, τη Βαγδάτη κ.ο.κ. Την ώρα που τα γεγονότα ετοιμάζονταν σ’ αυτές τις χώρες, και κανείς δεν ήξερε αν και πότε θα ξεσπάσουν, οι κινηματογραφιστές είχαν συλλάβει τα θέματά τους, είχαν γράψει τα σενάρια και είχαν αρχίσει τα γυρίσματα.

Απαριθμώ: “Τζόκερ”, “Παράσιτα”, “Οι άθλιοι”, “Δυστυχώς απουσιάζατε”, “Η οροσειρά των ονείρων”. Το κριτήριο της παράθεσης τους δεν είναι η, ούτως ή άλλως, υψηλή αισθητική αξία τους, όσο η κοινωνική και πολιτική τους σημασία. Μιλάνε χωρίς περιστροφές για μια κοινωνία σε κρίση, με βαθύτατα ταξικά χαρακτηριστικά, και η οποία αναζητεί διέξοδο. Είτε με την τυφλή εξέγερση, όπως στο “Τζόκερ”, είτε με την αναζήτηση ατομικών (και απρόσφορων εν τέλει) λύσεων όπως στα ”Παράσιτα”, είτε με την προβολή των διεξόδων της πολλαπλής αστικής βίας, όπως στους “Άθλιους” και στο “Δυστυχώς απουσιάζατε”, είτε με την αναδρομή στο παρελθόν της χούντας και την αναζήτηση του λογαριασμού, όπως στην “Οροσειρά των ονείρων”.

 Αυτά τότε. Ε, λοιπόν σήμερα είναι η ώρα να αφαιρέσουμε το ερωτηματικό. Όποια και αν είναι η εξέλιξη των πραγμάτων, εκείνο που είναι δεδομένο είναι ό,τι είπε η μικρούλα, η κόρη του Τζορτζ Φλόιντ: “Ο μπαμπάς μου άλλαξε τον κόσμο”.

 Σε τι συνίσταται αυτό; Είναι μάλλον νωρίς να κάνουμε την αποτίμηση, να βγάλουμε τα πολιτικά, κοινωνικά και θεωρητικά συμπεράσματα. Εκείνο όμως που μπορούμε να πούμε είναι πως ο φόβος άλλαξε στρατόπεδο.

Και μόνο η είδηση πως ο Τραμπ πήγε στο καταφύγιο του Λευκού Οίκου το βράδυ της προηγούμενης Παρασκευής λέει πολλά.

Οι ασφαλείς και “ατρόμητοι” της όχθης με τις μαργαρίτες και τις ειδυλλιακές σκηνές εξοχής, οι οχυρωμένοι στις μεγάλες ιδιοκτησίες τους και τις θεωρίες περί τέλους της ιστορίας, οι υπέροχοι Γκάτσμπυ του κόσμου μας, αισθάνονται τώρα ένα φάντασμα που πλανιέται πάνω από τον κόσμο. Και μπορεί να μην είναι ίδιο με εκείνο το παλιό της προφητείας των μακρινών προγόνων μας, που το εξόρκισαν και το κατέστειλαν με κάθε τρόπο οι εξουσίες και, κυρίως, που το συκοφάντησαν κατ’ εξακολούθησιν οι υπερασπιστές του, αλλά είναι παρόν και είναι απειλητικό.

Τα όσα συμβαίνουν στις ΗΠΑ έχουν αφορμή. Η αφορμή είναι η δολοφονία του Τζόρτζ Φλόιντ. Έχουν έναν κρίσιμο λόγο. Το ρατσισμό. Έχουν όμως και μια μόνιμη και ανεπούλωτη βαθύτερη αιτία, την οποία σπεύδουν με ταχύτητα να εξορκίσουν και να συσκοτίσουν οι πρόθυμοι ποικίλων αποχρώσεων. Την ταξική υποβάθμιση. Είναι οι τεράστιες κοινωνικές ανισότητες. Είναι οι άνεργοι και οι φτωχοί που πληρώνουν διαρκώς τη νύφη. Και που εν τέλει τους σκοτώνουν πολλαπλώς, εν ανάγκη με το γόνατο στο σβέρκο.

 Μια εικόνα; Η Amazon του Τζεφ Μπέζος, του πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο, φορολογήθηκε την προηγούμενη δεκαετία με φορολογικό συντελεστή μόλις 12,7% έναντι του 35% που ίσχυε στις ΗΠΑ το μεγαλύτερο μέρος της περιόδου αυτής (μέχρι που ο Τραμπ το μείωσε για να γίνουν επενδύσεις, τις οποίες περιμένουν επί τρία χρόνια κι ακόμα δεν τις είδαν κι ούτε πρόκειται). Η Facebook φορολογήθηκε με συντελεστή ακόμα χαμηλότερο, μόλις 10,2%. Και πάει λέγοντας. Φυσικά ο λογαριασμός για να καλυφθεί η διαφορά πάει στους ανυπεράσπιστους.  

 Αυτό το καζάνι των φτωχών, μαύρων, λατίνων, λευκών εκρήγνυται τούτη την ώρα στις ΗΠΑ. Κι ας μη βιαστούμε. Η έκρηξη δεν θα εκτονωθεί εύκολα και γρήγορα. Φυσικά θα κάνει τον κύκλο της και κάποια στιγμή θα αποσυρθεί. Προς το παρόν δεν είναι σε θέση να βάλει με διλημματικό τρόπο το ή αυτοί ή εμείς. Δημιουργεί, ωστόσο, πολιτική κρίση.

Δεν μας κάνει εντύπωση πως οι κύκλοι γίνονται συχνοί και πιο έντονοι;

Κυρίως, όμως, σε όλη την ιστορία του κόσμου, δεν είναι ο αδιέξοδες εξεγέρσεις εκείνες που προετοίμασαν τις μεγάλες επαναστατικές διεξόδους;

 Οι εικόνες των αμερικάνικων πόλεων, σχεδόν όλων, με μεγάλα πλήθη διαδηλωτών δεν είναι ό,τι πιο ωραίο έχουν δει τα μάτια μας τα τελευταία χρόνια; Ο ανθρώπινος παλμός τους δίνει ζωή και αναπτερώνει την ελπίδα. Ο κόσμος αλλάζει. 

 Δεν ζούμε σε αδιάφορους καιρούς, όσο κι αν η ωρίμανση της επιθυμίας μας δεν αντιστοιχεί στη ωρίμανση των συνθηκών.    

 Καλώς ήρθαμε στη νέα εποχή!…

Aναδημοσίευση από το   kommon.gr

                                                                                                           

                                                                                                        ΠΟΛΙΤΕΣ ΤΟΥ ΒΥΡΩΝΑ