Ποιος (δεν) πληρώνει την ανακύκλωση;
Στη συνεδρίαση της ΕΕ του ΕΔΣΝΑ, στις 4/3/2016, πάρθηκε απόφαση για τη σύναψη συμβάσεων με την ΕΕΑΑ ΑΕ (διαχειρίζεται την ανακύκλωση συσκευασιών και το σύστημα των μπλε κάδων). Η συμφωνία προβλέπει ότι ο ΕΔΣΝΑ θα επιδοτείται με 40 ευρώ για κάθε τόνο ανακυκλώσιμων υλικών συσκευασίας, που διαχωρίζονται στο εργοστάσιο επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων (ΕΜΑΚ) στη Φυλή. Δηλαδή, ανακυκλώσιμων υλικών κακής ποιότητας. Όχι μόνο αυτών, όμως. Με την ίδια τιμή θα επιδοτείται ο ΕΔΣΝΑ και για τα ανακυκλώσιμα υλικά συσκευασίας που υπάρχουν στο δευτερογενές καύσιμο RDF, που παράγει το ΕΜΑΚ. Τα οποία, όμως, ούτε ανακυκλώνονται, ούτε καίγονται. Απλά, θάβονται, μαζί με όλη τη μάζα τουRDF, στο διπλανό ΧΥΤΑ(!!!).
Την ίδια στιγμή, οι δήμοι της Αττικής και όλης της χώρας, πλην κάποιων νησιωτικών, δεν επιδοτούνται ούτε με ένα ευρώ, από την ΕΕΑΑ. Παρόλο που τα υλικά συσκευασίας στους δήμους προδιαλέγονται, έστω όλα μαζί, στον προβληματικό μπλε κάδο. Παρά μόνο με μια εφ’ άπαξ εισφορά κάδων και απορριμματοφόρων. Έτσι λειτουργεί, σήμερα, η ανακύκλωση στην Ελλάδα.
Το περίεργο -ή, μήπως, όχι- στην υπόθεση είναι ότι στον κατ’ εξοχήν αρμόδιο φορέα, τον Ελληνικό οργανισμό ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), υπάρχουν ισχυρές αντιστάσεις στο να αλλάξει αυτό το καθεστώς, παρά τα όσα προβλέπει το νέο εθνικό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων, που εγκρίθηκε πρόσφατα. Επιμένουν στη διατήρηση του μπλε κάδου για όλα τα υλικά. Αρνούνται την επέκταση της προδιαλογής ξεχωριστών υλικών (χαρτιού, πλαστικού, αλουμινίου, μετάλλων, γυαλιού). Συντηρούν το καθεστώς των ιδιωτικών «συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης» (ΣΕΔ), ιδιαίτερα αυτού της ανακύκλωσης συσκευασιών (ΕΕΑΑ ΑΕ) και τις κοστοβόρες μεταφορές στα κέντρα ανακύκλωσης (ΚΔΑΥ), που η τελευταία λειτουργεί. Υποσκάπτουν την υποχρέωση δημιουργίας και λειτουργίας δημοτικών συστημάτων ανακύκλωσης, που θα συλλέγουν και θα εμπορεύονται τα ανακυκλώσιμα υλικά.
Μια που ξεκινήσαμε με αυτήν την πτυχή, ας δούμε τι σημαίνει οικονομικά για τους δήμους της Αττικής η λειτουργία δημοτικών υποδομών ανακύκλωσης (κάτι αντίστοιχο ισχύει και για τους δήμους της περιφέρειας), σε αντιδιαστολή με το υφιστάμενο καθεστώς:
Οι δήμοι θα κέρδιζαν
- Την εξοικονόμηση πόρων από την άσκοπη μεταφορά του περιεχομένου του μπλε κάδου. Γύρω στα 20 ευρώ/τόνο μεταφερόμενων υλικών. Αν πάρουμε υπόψη ότι το υπόλειμμα στους μπλε κάδους έχει φτάσει να είναι το 50% του συνόλου, τότε το κόστος, ανά τόνο ανακυκλώσιμων υλικών φτάνει τα 40 ευρώ.
- Το όφελος από την εμπορική διάθεση των ανακυκλώσιμων υλικών, που για τις ανάγκες αυτής της προσέγγισης, μπορούμε βάσιμα να υπολογίσουμε σε 100 ευρώ/τόνο, κατά μέσο όρο (υπάρχουν υλικά με πολύ υψηλότερες τιμές στην αγορά).
- Την επιδότηση από τα έσοδα του συστήματος ανακύκλωσης (τις εισφορές ανακύκλωσης των παραγωγών, δηλαδή των καταναλωτών των προϊόντων τους), που σήμερα διαχειρίζεται η ΕΕΑΑ ΑΕ, αντί ενός δημόσιου φορέα. Ας δεχτούμε ότι αυτή θα είναι ίδια με την επιδότηση που λαμβάνει ο ΕΔΣΝΑ για τα μη προδιαλεγμένα ανακυκλώσιμα του ΕΜΑΚ, δηλαδή 40 ευρώ/τόνο.
Οι δήμοι θα επιβαρύνονταν
Οι δήμοι, σε σχέση με σήμερα, θα επιβαρύνονταν με ένα ποσό, για να λειτουργήσουν το δημοτικό σύστημα ανακύκλωσης. Το οποίο, με την αυτονόητη ανακατανομή ρόλων του προσωπικού των υπηρεσιών καθαριότητας, εκτιμούμε ότι δεν θα υπερβαίνει τα 30 ευρώ/τόνο.
Το τελικό όφελος των δήμων
Κατά συνέπεια οι δήμοι, με τη λειτουργία δημοτικών συστημάτων ανακύκλωσης, μπορούν να έχουν ένα όφελος της τάξης των 150 ευρώ/τόνο καθαρών ανακυκλώσιμων υλικών. Με τα δεδομένα του ΕΔΣΝΑ και της ΕΕΑΑ, τα καθαρά ανακυκλώσιμα των μπλε κάδων, που οδηγήθηκαν στα ΚΔΑΥ της Αττικής, ήταν το 2014 γύρω στις 75.000 τόνους (μόνο). Αυτό σημαίνει μια δυνητική απώλεια εσόδων για τους δήμους της Αττικής, της τάξης των 11.250.000 ευρώ το 2014. Καθόλου άσχημα για τέτοιες εποχές και για τόσο χαμηλά ποσοστά ανακύκλωσης.
Θα άξιζε, ωστόσο, να κάνουμε τους αντίστοιχους υπολογισμούς, σε συνθήκες ουσιαστικής ανακύκλωσης. Ας δούμε τι προβλέπει η μελέτη του αναθεωρημένου ΠΕΣΔΑ Αττικής, για το χρονικό ορόσημο του 2020. Εκτιμά ότι τα ανακυκλώσιμα υλικά (χαρτί, πλαστικό, μέταλλα, γυαλί) ανέρχονται σε 905.000 τόνους, περίπου. Από αυτήν την ποσότητα θα προδιαλέγονται στην πηγή 635.000 τόνοι και θα ανακτώνται με μηχανική επεξεργασία των υπολειμματικών σύμμεικτων άλλοι 65.000 τόνοι. Σύνολο ανακτώμενων ανακυκλώσιμων υλικών 700.000 τόνοι. Κάνοντας την υπόθεση ότι παραμένουν σταθερές οι τιμές διάθεσης των υλικών και τα κόστη διαχείρισης, το αναμενόμενο όφελος για τους δήμους ανέρχεται σε 105.000.000 ευρώ/έτος.
Η προδιαλογή και κομποστοποίηση των οργανικών σε δημοτικές ή διαδημοτικές υποδομές, η ήπια επεξεργασία των υπολειμματικών σύμμεικτων σε αποκεντρωμένες υποδομές και η δραστική μείωση των ποσοτήτων των απορριμμάτων, που θα οδηγούνται σε ταφή, μπορεί να συνεισφέρει εξίσου στην εξοικονόμηση πόρων, που σήμερα σπαταλιούνται σε μεταφορές και σε υπέρογκα τέλη διάθεσης στους ΧΥΤΑ. Να γιατί πρέπει να εγκαταλειφθεί, χωρίς δεύτερη συζήτηση, κάθε σκέψη για υλοποίηση του ιδιωτικοποιημένου, συγκεντρωτικού μοντέλου διαχείρισης, για την οποία εξακολουθούν να πιέζουν τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και οι πολιτικοί τους εκπρόσωποι.
Με την ευκαιρία αυτού του σχολιασμού, υπενθυμίζουμε τις πρόσφατες προτάσεις της ΠΡΩΣΥΝΑΤ
Πηγή: http://prosynat.blogspot.gr/ - 10 Μαρτίου 2016
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου