Γρηγόρης Τραγγανίδας - Πολιτική + Οικονομία - 21/03/2016
Οι δύο πρόσφατες αποφάσεις του Αρείου Πάγου που αναγνωρίζουν «συνυπαιτιότητα» του εργαζομένου σε περίπτωση εργατικού «ατυχήματος», ακόμη και δυστυχήματος, προκάλεσαν αναστάτωση, ακόμη και έκπληξη. Αν και η αναστάτωση είναι εν πολλοίς δικαιολογημένη, η έκπληξη αφορά περισσότερο σε όσους, ακόμα, πιστεύουν ειλικρινά, ότι το κράτος «οφείλει» να «προστατεύει» την εργασία έναντι της εργοδοσίας.
Στην πραγματικότητα, το αστικό κράτος, δηλαδή το κράτος των αφεντικών, δεν θεωρεί ότι οφείλει οτιδήποτε σε κανέναν. Το μόνο που οφείλει είναι να λειτουργεί προς όφελος της κυρίαρχης τάξης και να δημιουργεί προϋποθέσεις απρόσκοπτης συνέχισης της αναπαραγωγής του κεφαλαίου και της κερδοφορίας του. Δεδομένου ότι το όνειρο των αστών είναι να δουλεύει ο εργάτης συνεχώς, χωρίς δικαιώματα και τζάμπα. Έτσι, ενώ για τον εργάτη ο μισθός είναι όρος ύπαρξης, για το αφεντικό είναι «κόστος». Ενώ για τον εργάτη η ασφάλεια στην δουλειά είναι ζήτημα ζωής και θανάτου, για το αφεντικό είναι «κόστος». Τα πάντα, από το σχολείο και την δικαιοσύνη, μέχρι τον στρατό, υποτάσσονται σε αυτόν τον σκοπό. Κάθε νομοθεσία στον καπιταλισμό υπέρ της μισθωτής εργασίας είναι αποτέλεσμα σκληρότατης ταξικής πάλης και, συνεπώς, είναι συνεχώς υπό αίρεση.
Η πρώτη απόφαση δίνει τη δυνατότητα στους εργοδότες να διεκδικούν πλήρη αποζημίωση από τους εργαζόμενους για ζημιές που μπορούν να συμβούν εν ώρα εργασίας, αν αποδειχτεί πως αυτές προκλήθηκαν από λάθος του εργαζόμενου. Συγκεκριμένα, η υπόθεση αφορούσε σε οδηγό νταλίκας που έχασε τον έλεγχο στην Ιταλία το 2011, προσέκρουσε στο μεταλλικό στηθαίο, με αποτέλεσμα το όχημα να πάρει φωτιά και ο οδηγός μόλις που πρόλαβε να βγει σώος. Φυσικά το φορτίο με γαλακτοκομικά καταστράφηκε.
Ο Αρειος Πάγος υιοθέτησε την απόφαση του Εφετείου που αναγνώριζε «συνυπαιτιότητα» του εργαζομένου, κρίνοντας πως δεν εκτέλεσε την εργασία του με επιμέλεια και γι” αυτό ευθύνεται για τη ζημιά που προκάλεσε στον εργοδότη του κατά 99%!
Μόνο ένα μέλος του δικαστηρίου μειοψήφησε, σημειώνοντας ότι δεν μπορεί να υπάρξει απόλυτη συνυπαιτιότητα του εργαζομένου σε εργατικό ατύχημα, διότι «ο εργοδότης με την αντιπαροχή του αμείβει την εργασία και όχι την ανάληψη κινδύνου». «Ο μισθός που λαμβάνει ο εργαζόμενος δεν αντισταθμίζει τους κινδύνους ζημιών στους οποίους αυτός εκτίθεται κατά την εκτέλεση της εργασίας του, μέσα σε συνθήκες ή καταστάσεις πίεσης τις οποίες αποκλειστικά διαμορφώνει και επηρεάζει ο εργοδότης. Ακόμη και για τον πιο επιμελή και ευσυνείδητο εργαζόμενο ενδέχεται να καταστεί αναπόφευκτη μια στιγμιαία χαλάρωση της προσοχής με εντελώς δυσανάλογες συνέπειες».
Η δεύτερη απόφαση αναγνωρίζει πολύ μεγάλο ποσοστό συνυπαιτιότητας σε έναν 41χρονο οδηγό νταλίκας… ο οποίος σκοτώθηκε εν ώρα εργασίας! Ο οδηγός βυτιοφόρου έχασε τη ζωή του σε αυτοκινητικό δυστύχημα, στο δρομολόγιο Ζάκρος Καρδίτσας – Ταύρος Αττικής, μεταφέροντας γάλα. Το όχημα ξέφυγε από την πορεία και έπεσε στον γκρεμό. Οι συγγενείς του υποστήριξαν πως η εταιρεία τον ανάγκαζε να εκτελεί συνεχή δρομολόγια, επί οκτώ ώρες κάθε μέρα, χωρίς ξεκούραση. Μάλιστα, σημείωναν πως ο 41χρονος, για να μη χάσει τη δουλειά του, εργαζόταν νυχθημερόν.
Οι εργοδότες υποστήριξαν ότι ο εργάτης σκοτώθηκε… επειδή δεν φορούσε ζώνη ασφαλείας.
Το Εφετείο έκρινε ότι η εργοδοσία ευθύνεται κατά 60% και ο νεκρός εργάτης κατά 40%, απόφαση η οποία έτσι κι αλλιώς ήταν απαράδεκτη… αλλά όχι η χειρότερη που θα μπορούσε να ληφθεί. Διότι ο Άρειος Πάγος εκτίμησε, ότι το Εφετείο δεν παρέθεσε στην απόφασή του «τα πραγματικά περιστατικά που να δικαιολογούν την κόπωση του θανόντος και την εξασθένηση των δυνάμεων των αντανακλαστικών του»!
Σύμφωνα με αυτή την λογική, ο νεκρός εργάτης είχε εργαστεί «μόνο» 3,5 παραπάνω την ημέρα που έχασε την ζωή του! Έτσι… «δεν επάγεται, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, λόγω και της ολιγόωρης απασχόλησης του θανόντος κατά τις δύο προηγούμενες ημέρες του δυστυχήματος αλλά και της μη απασχόλησής του τέσσερις ημέρες πριν τον θάνατό του, τέτοιο αποτέλεσμα»… αναπέμποντας την υπόθεση πάλι στο Εφετείο.
Καμία έκπληξη
Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που η αστική δικαιοσύνη εκφράζεται απροκάλυπτα υπέρ της εργοδοσίας. Για παράδειγμα, το 2009, ο Άρειος Πάγος αναίρεσε απόφαση του Εφετείου Αθήνας, με την οποία είχε δικαιωθεί εργαζόμενη των ΕΛΤΑ, καθώς είχε κριθεί ότι υπέστη εργατικό ατύχημα σε ώρα εργασίας. Αντίθετα, το ανώτατο δικαστήριο έκρινε ότι δεν υπήρξε «βίαιο συμβάν» με το σκεπτικό ότι η απόφαση των εφετών περιέχει «ανεπαρκείς» και «αντιφατικές αιτιολογίες».
Η εργαζόμενη, το 2002 άρχισε να παρουσιάζει ιλίγγους και απώλεια συνείδησης τόσο κατά τη διάρκεια της εργασίας, όσο και τις ώρες που ήταν σπίτι της. Σύμφωνα με το σχετικό ρεπορτάζ του «Ριζοσπάστη» , αν και ζήτησε από την εργοδοσία να αλλάξει πόστο, ώστε να μην έρχεται σε επαφή με το κοινό, το αίτημά της δεν έγινε δεκτό από τους προϊσταμένους της. Σε νέο λιποθυμικό επεισόδιο έπεσε στο δάπεδο και υπέστη κάκωση στο κεφάλι, ενώ από τότε η κατάστασή της επιδεινώθηκε και συνέχισε να μπαινοβγαίνει στα νοσοκομεία.
Το Εφετείο αναγνώρισε ότι η περίπτωση της υπαλλήλου συνιστά εργατικό ατύχημα, καθώς ο εργοδότης της θα έπρεπε να της αναθέσει ελαφρύτερα καθήκοντα, μια και γνώριζε το πρόβλημα της υγείας της, ενώ από αμέλεια και αδιαφορία δεν έλαβε τα αναγκαία μέτρα για την προστασία της υγείας της.
Ωστόσο, ο Άρειος Πάγος έκρινε ότι, σύμφωνα με την εργατική νομοθεσία, ως ατύχημα από βίαιο συμβάν που επήλθε κατά την εκτέλεση της εργασίας σε εργαζόμενο θεωρείται «κάθε βλάβη, η οποία είναι αποτέλεσμα βίαιης και αιφνίδιας επενέργειας εξωτερικού αιτίου που δε θα ελάμβανε χώρα χωρίς την εργασία και την εκτέλεσή της υπό τις δεδομένες περιστάσεις εκτελέσεως αυτής». Έτσι, κατά τον Άρειο Πάγο, το Εφετείο δε στοιχειοθέτησε ότι υπήρξε βίαιο συμβάν για να ενταχθεί στη νομοθεσία για τα εργατικά ατυχήματα.
Το παραπάνω είναι μόνο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Άλλωστε, μπορεί σε ό,τι αφορά στην ανθρώπινη ζωή τα πράγματα να είναι, ευλόγως, περισσότερο εξοργιστικά, αλλά ο αντεργατικός προσανατολισμός της αστικής δικαιοσύνης εκφράζεται συνεχώς στις «νομιμοποιήσεις» ή μη απεργιών, για παράδειγμα. Μην ξεχνάμε, ότι σε αυτόν τον προσανατολισμό εντάσσεται και η πρόσφατη ακύρωση, από το Εφετείο, της πρωτόδικης απόφασης για την δολοφονική απόπειρα εναντίον της Κωνσταντίνας Κούνεβα θεωρώντας, ότι δεν αποδεικνύεται η ευθύνη της εργοδοσίας.
Ματωμένες στατιστικές
Οι αριθμοί για τους θανάτους στην δουλειά είναι εξαιρετικά αποκαλυπτικοί για να ερμηνευθούν ως η «κακιά η ώρα».
Ένας εργάτης τραυματιζόταν κάθε πέντε δευτερόλεπτα (!) στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2001 σύμφωνα με τα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας (Γιουροστάτ) της ΕΕ για τα έτη 1994-2001. Σύμφωνα με αυτά, το 2001 σημειώθηκαν 4,7 εκατομμύρια σοβαρά εργατικά ατυχήματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ συνολικά τα ατυχήματα το 2001 έφτασαν τα 7,6 εκατομμύρια.
Το 2004 στην Ελλάδα σκοτώθηκαν 127 εργάτες, με το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας (ΣΕΠΕ) να αναφέρει ότι ο συνολικός αριθμός των θανατηφόρων εργατικών «ατυχημάτων» έφτασε τους 740 την προηγούμενη, από το 2004, πενταετία.
Σύμφωνα με την Γιούροστατ, οι χώρες που παρουσίασαν αύξηση στα σοβαρά εργατικά ατυχήματα μεταξύ 1998 και 2001 είναι η Σουηδία (+13%), το Ηνωμένο Βασίλειο (+10%), η Ισπανία (+6%) και η Ιρλανδία (+5%). Αύξηση του ποσοστού των θανατηφόρων ατυχημάτων μεταξύ του 1998 και του 2001 παρουσίασε το Βέλγιο (+24%), η Σουηδία (+5%) και η Πορτογαλία (+4%).
Σε ό,τι αφορά στα, τότε, νέα μέλη της ΕΕ, αύξηση των σοβαρών εργατικών ατυχημάτων παρουσιάστηκε στην Εσθονία (+32%), στη Λετονία (+16%) και στην Κύπρο (+12). Τέλος, τα θανατηφόρα ατυχήματα αυξήθηκαν στη Λετονία (+40%) και στη Λιθουανία και τη Σλοβενία (+5%).
Σύμφωνα με στοιχεία του 2014, κάθε χρόνο στην ΕΕ πέθαιναν πάνω από 4.000 εργαζόμενοι στο χώρο εργασίας, ενώ τουλάχιστον 3 εκατομμύρια είχαν κάποιο σοβαρό ατύχημα κατά τη διάρκεια της εργασίας τους που προκάλεσε απουσία από αυτήν άνω των τριών ημερών.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση ένας στους τέσσερις εργαζόμενους (24,2%) θεωρούν ότι η υγεία και η ασφάλειά τους βρίσκονται σε κίνδυνο λόγω της εργασίας τους, ενώ το 25% πιστεύει ότι έτσι και αλλιώς η εργασία είχε σημαντική αρνητική επίπτωση στην υγεία τους.
Ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας (ΔΟΕ) – υπό τον ΟΗΕ – ανέφερε, πως το 2002 ότι τουλάχιστον 5.000 εργάτες πέθαιναν καθημερινά, είτε από εργατικά «ατυχήματα» είτε από επαγγελματικές ασθένειες, ενώ για κάθε θανατηφόρο ατύχημα αναλογούσαν 500 με 2.000 τραυματισμοί.
Τα συνολικά στοιχεία της ΔΟΕ είναι συγκλονιστικά:
- 2.340.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από εργατικά ατυχήματα και
ασθένειες.
- Από τους παραπάνω θανάτους, οι 2.020.000 αντιστοιχούν σε επαγγελματικές ασθένειες
- Ο ετήσιος συνολικός αριθμός των μη θανατηφόρων περιπτώσεων που όμως σχετίζονται με επαγγελματικές ασθένειες εκτιμάται ότι ανέρχεται στις 160 εκατομμύρια.
Συμπέρασμα: Η δουλειά σκοτώνει πιο πολλούς ανθρώπους από τον πόλεμο.
Το χειρότερο: Το 80% των θανάτων και των εργατικών «ατυχημάτων» θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί, εάν οι χώρες – μέλη του ΔΟΕ εφάρμοζαν τις αναγκαίες πολιτικές και μέτρα ασφάλειας της εργασίας.
Αυτό σημαίνει ότι οι θάνατοι και οι τραυματισμοί στην δουλειά δεν είναι «δυστυχήματα» και «ατυχήματα» αλλά εγκλήματα του καπιταλισμού. Πρόκειται για μια ταξική «γενοκτονία» που μόνο με ταξικούς όρους μπορεί να σταματήσει.
Πηγή: toperiodiko.gr - 21 Μαρτίου 2016
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου