90 χρόνια από την γέννηση του αγωνιστή της ειρήνης Νίκου Νικηφορίδη

ΠΟΛΙΤΕΣ του ΒΥΡΩΝΑ

• Εκτελέστηκε στις 5 Μαρτίου 1951 σε ηλικία 23 χρονών από το μετεμφυλιακό κράτος της δεξιάς. 

• Τιμητική πλακέτα από το Δήμο ΒΥΡΩΝΑ στη συμβολή των οδών Νικηφορίδη και Αρήτης. 

Ενενήντα χρόνια συμπληρώθηκαν από την γέννηση του αγωνιστή της ειρήνης και εξήντα επτά χρόνια από την εκτέλεση, του γραμματέα της ΕΠΟΝ Παγκρατίου Νίκου Νικηφορίδη. 

Ο Νίκος Νικηφορίδης γεννήθηκε στα προσφυγικά του Βύρωνα το 1928, από γονείς πρόσφυγες, ξεριζωμένους από τη Μικρά Ασία με την καταστροφή του 1922. Στα χρόνια του πολέμου και της κατοχής, ο Νίκος, μαθητής τότε στο 7ο Γυμνάσιο Παγκρατίου, δραστηριοποιείται από τους πρώτους στην Αντίσταση. Αετόπουλο στην αρχή, και με την ίδρυση της ΕΠΟΝ, σε ηλικία μόλις 15 ετών, γραμματέας της ΕΠΟΝ Παγκρατίου. Ανέπτυξε πλούσια αντιστασιακή δράση στις γειτονιές του Παγκρατίου και του Βύρωνα . Η δράση του αυτή σε συνδυασμό με τον χαρακτήρα του τον έκανε αγαπητό και γνωστό σε όλους τους αγωνιστές των ανατολικών συνοικιών της Αθήνας. 

Μετά τα Δεκεμβριανά, συνεχίζει τον αγώνα του για να μείνουν ζωντανά τα τσακισμένα από τις βρετανικές δυνάμεις του Σκόμπυ, όνειρα του λαού μας. 

Το 1947 μόλις τελείωσε το γυμνάσιο, στάλθηκε μαζί με χιλιάδες άλλους αγωνιστές στην Ικαρία. Στα τέλη του 1948, μόλις συμπλήρωσε τα 20 του χρόνια, μεταφέρεται στο κολαστήρι της Μακρονήσου. και αργότερα στη Μακρόνησο, όπου βασανίστηκε απάνθρωπα. 

Επιστρατευμένος στο Α΄ Τάγμα Σκαπανέων θα γνωρίσει όλη τη φρίκη και τα βασανιστήρια του «Νέου Παρθενώνα» της εθνικοφροσύνης. Στο θανατονήσι θα ζήσει τη μεγάλη σφαγή του ΑΕΤΟ, το μεγάλο μακελειό στη Χαράδρα, και θα γνωρίσει τους χειρότερους βασανιστές, ανάμεσά τους ένα ανθρώπινο κτήνος, ο υπολοχαγός της ΕΣΑ Δημήτριος Ιωαννίδης, ο κατοπινός «αόρατος δικτάτορας» της χούντας. [1]

Σχεδόν ετοιμοθάνατος από τα βασανιστήρια, σακατεμένος, με ισχυρό τραύμα στο κεφάλι από τα χτυπήματα, με παράλυτο το ένα του πόδι και τυφλός για ένα διάστημα, αλλά απροσκύνητος. Ήταν από τους αγωνιστές που δεν υπόγραψε δήλωση μετανοίας. 

απολύεται το Γενάρη του 1950, υπό τον φόβο της κατακραυγής, σε περίπτωση που πέθαινε στην εξορία. 

Μακρόνησος. Ο Νίκος Νικηφορίδης είναι ο όρθιος στο κέντρο της ομάδας των εξόριστων, εκείνος που κοιτάει αριστερά

Μετά την απελευθέρωση του από τη Μακρόνησο συνδέθηκε με το φιλειρηνικό κίνημα και συνέβαλε στη συλλογή υπογραφών για την έκκληση της Στοκχόλμης. Μετακόμισε στη Θεσσαλονίκη και συνδέθηκε με μια ομάδα μαθητών που εξέδιδε ένα περιοδικό. Συνελήφθηκαν όλοι μαζί από την ασφάλεια. Η σύλληψη τους έγινε γνωστή μετά από 19 ημέρες στις 18 Γενάρη 1951 και παρουσιάστηκε ως εξάρθρωση δικτύου επικίνδυνων κομμουνιστών, που δεν είχε προλάβει , σύμφωνα με την ασφάλεια ακόμα να προβεί σε κάποια επικίνδυνη ενέργεια. Στον φάκελό του Νικηφορίδη αναγράφεται, με μαύρο μολύβι, η κατηγορία ”Απόπειρα διάδοσης ανατρεπτικών ιδεών” και μέσα σε παρένθεση, “Έκκληση Ειρήνης Στοκχόλμης”.

Για όσους δεν γνωρίζουν τι έγραφε η Έκκληση της Στοκχόλμης παραθέτουμε αυτούσιο το κείμενο: 

«ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ την απόλυτη απαγόρευση του ατομικού όπλου φοβερής μαζικής εξόντωσης για τους λαούς. 

ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ την δημιουργία ενός αποτελεσματικού διεθνούς ελέγχου, που θα εξασφαλίζει την εφαρμογή αυτού του μέτρου απαγόρευσης. 

ΠΙΣΤΕΥΟΥΜΕ πως η κυβέρνηση, που πρώτη θα χρησιμοποιούσε τα ατομικά όπλα ενάντια σε οποιαδήποτε χώρα, θα διέπραττε έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και γι αυτό θα έπρεπε να αντιμετωπισθεί ως εγκληματίας πολέμου. 

ΚΑΛΟΥΜΕ όλους τους καλοπροαίρετους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να υπογράψουν αυτή την έκκληση». 

Όλοι οι νέοι αγωνιστές που εξέδιδαν το περιοδικό συνελήφθηκαν, 14 άτομα, παραπέμφθηκαν στο στρατοδικείο, με κατηγορίες για κομμουνιστική συνωμοσία, ενώ ένας 15ος, του οποίου η σύλληψη δεν ανακοινώθηκε ποτέ, ο Μιχάλης Βουτυράς, ΕΠΟΝίτης, είχε πεθάνει εξ αιτίας των βασανιστηρίων στα οποία τον υπέβαλλαν. 

Ο Νικηφορίδης καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε στις φυλακές του Γεντί Κουλέ στη Θεσσαλονίκη, δύο συγκατηγορούμενοί του σε ισόβια και ένας σε κάθειρξη 16 ετών. Άλλοι τρεις καταδικάστηκαν σε φυλάκιση από 1 έως 4 χρόνια. Οι υπόλοιποι καταδικάστηκαν με αναστολή, ενώ μία κοπέλα αθωώθηκε. 

Νίκος Νι­κη­φο­ρί­δης, πρω­το­μάρ­τυ­ρας του Ελ­λη­νι­κού Κι­νή­μα­τος Ει­ρή­νης

Ο Νικηφορίδης μπορούσε να σώσει τη ζωή του υπογράφοντας ένα χαρτί και αποκηρύσσοντας ό,τι του ζητούσαν να αποκηρύξει. Δεν το έκανε. 

“Μάνα, δεν ζητάνε μόνο την υπογραφή, ζητάνε να καταδώσω και τους συντρόφους μου” είπε στη μητέρα του, που με αγωνία προσπαθούσε να τον πείσει να υποχωρήσει για να σωθεί η ζωή του. “Αν το κάνω αυτό, δεν θα κλάψεις μόνο εσύ, αλλά πιθανόν και δεκάδες άλλες μανάδες...”. 

Τον εκτέλεσαν στις 5 Μαρτίου 1951 σε ηλικία 23 χρονών. Πέντε ημέρες μετά το τέλος της δίκης, για να προλάβουν το παγκόσμιο κίνημα διαμαρτυρίας που ξεσηκωνόνταν ήδη απέναντι σε αυτή την αδιανόητη δικαστική απόφαση. 

Τιμητική πλακέτα από το Δήμο Βύρωνα 

Ο Δήμος Βύρωνα, αρχικά το 1984 με απόφαση του δημοτικού συμβούλιου και δήμαρχο τον Δημήτρη Νικολαΐδη, αποφάσισε και έδωσε το όνομα του αγωνιστή Νικηφορίδη στη οδό Βασιλέως Κωνσταντίνου. 

Την Κυριακή 8 Ιουλίου 2018 με νέα απόφαση του Δημοτικού συμβουλίου τοποθέτησε τιμητική πλάκα στη συμβολή των οδών Νικηφορίδη και Αρήτης τιμώντας για άλλη μια φορά τον αγωνιστή της ειρήνης. 

Στην εκδήλωση παραβρέθηκε μεταξύ άλλων και η αδερφή του Όλγα Νικηφορίδη – Βαζαίου, η οποία απεύθυνε χαιρετισμό και κατέθεσε στεφάνι. Στην εκδήλωση μίλησε ο Δήμαρχος Κατωπόδης Γρηγόρης και εκπρόσωποι αντιστασιακών οργανώσεων. 

[1] ΠΗΓΗ. Ανδρέας Δανεζάκης "Η εκτέλεση του πρωτομάρτυρα της ειρήνης Νίκου Νικηφορίδη" στην ιστοσελίδα imerodromos.gr.

ΠΟΛΙΤΕΣ του ΒΥΡΩΝΑ - 8 Ιουλίου 2018