Αναδημοσίευση: Με μπαλώματα στις συλλογικές συμβάσεις δεν βελτιώνεται η απορρυθμισμένη αγορά εργασίας

Με μπαλώματα στις συλλογικές συμβάσεις δεν βελτιώνεται η απορρυθμισμένη αγορά εργασίας

Γνώμες

Του Γιάννη Κουζή*

Aναφερόμενος στην ελληνική πραγματικότητα θα ήταν χρήσιμο να πει κανείς ότι αυτό το οποίο συμβαίνει στην Ελλάδα, είναι μια γενικευμένη πολιτική απορρύθμισης στον ευρωπαϊκό χώρο για την Εργασία, που ξεκινάει για πολλές ευρωπαϊκές χώρες ήδη από τη δεκαετία του ’80 και για την Ελλάδα από τη δεκαετία του ’90 και εντεύθεν. 

Αυτό που έγινε στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια δεν είναι τίποτα διαφορετικό από αυτό που συνέβη σε άλλες χώρες, λίγα χρόνια νωρίτερα. Στην περίοδο της ελληνικής κρίσης και των μνημονίων, αντλήθηκαν εμπειρίες διάσπαρτες από όλο τον ευρωπαϊκό χώρο και ήρθαν ως βέλτιστες πρακτικές στην ελληνική αγορά εργασίας. 

Βέλτιστες πρακτικές προφανώς προς όφελος της κυριαρχίας του κεφαλαίου. Από την άλλη πλευρά, αυτές οι πολιτικές που ενισχύθηκαν ιδιαίτερα κατά την περίοδο της κρίσης, εστιάστηκαν σε τέσσερις βασικούς άξονες του πεδίου των εργασιακών σχέσεων. 

Ποιοι είναι αυτοί οι τέσσερις άξονες: 

1. Η ανάπτυξη των ευέλικτων μορφών εργασίας, σε βάρος της πλήρους απασχόλησης.
2. Η ελαστικοποίηση του χρόνου εργασίας.
3. Η απελευθέρωση, διευκόλυνση των απολύσεων.
4. H αλλαγή του τρόπου διαμόρφωσης των μισθών, στην κατεύθυνση μιας ελαστικοποίησης των μισθών, με κύρια αιχμή την παρέμβαση στο σύστημα συμβάσεων εργασίας. 

Αυτοί οι τέσσερις άξονες, συνδέονται και με έναν πέμπτο άξονα, το δημόσιο τομέα. Αποτέλεσμα αυτών των πολιτικών είναι η κατά 33% φτωχοποίηση της κοινωνίας, η αύξηση από το 7,5% στο 28% της ανεργίας, η διατήρηση της ανεργίας σε υψηλό επίπεδο. Παράλληλα, η αγοραστική δύναμη της εργασίας μειώθηκε κατά 50%, γιατί συνδυάστηκε με την αύξηση των τιμών, με τη φορολογία και με τη μείωση των κοινωνικών παροχών. 

Σε ό,τι αφορά τα ζητήματα των συλλογικών συμβάσεων, αυτό που επετεύχθη ήταν η πλήρης εξατομίκευση των όρων των αμοιβών, των μισθών. Από το 100% που καλύπτονταν οι μισθοί μέσω συλλογικών συμβάσεων και της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, σήμερα μόνο το 20% των εργαζόμενων καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις. Άρα, έχουμε τύποις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, αλλά στην ουσία έχουν πλήρως αποδιαρθρωθεί και πλήρως αποσπονδυλωθεί. Αυτό έγινε γιατί κατά την περίοδο των μνημονίων είχαμε 10 χειρουργικές επεμβάσεις στο σύστημα των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. 

Το 3ο μνημόνιο, προβλέπει για τα θέματα της αγοράς εργασίας: 

1. Δεν μπορεί να υπάρξει καμία αλλαγή στο περιεχόμενο των εργασιακών σχέσεων χωρίς την έγκριση των δανειστών.
2. Οποιαδήποτε προσπάθεια επιστροφής στην προ κρίσης κατάσταση, σε σχέση με τα 70 περίπου μέτρα που είχαν παρθεί για τα θέματα της αγοράς εργασίας θα πρέπει να αποφεύγεται γιατί αυτά δεν δημιουργούν βιώσιμη ανάπτυξη.
3. Οποιαδήποτε αλλαγή υπάρξει στα επιμέρους πεδία, θα πρέπει αυτή να ανταποκρίνεται στις βέλτιστες πρακτικές που υπάρχουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 

Σαν συμπέρασμα, αυτό που θα μπορέσει κανείς να συγκρατήσει είναι ότι τα περιθώρια για μία βελτίωση του περιεχομένου των εργασιακών σχέσεων είναι αρκετά ασφυκτικά και αφορούν και το κομμάτι των συλλογικών διαπραγματεύσεων. 

Δεν νομίζω ότι χρειάζεται μια light βελτίωση του υπάρχοντος συστήματος συλλογικών συμβάσεων, αλλά θα πρέπει όλες οι απορρυθμιστικές «τρύπες» να κλείσουν γιατί αυτές δημιουργούν παρεπόμενες απορρυθμίσεις. 

* O Γιάννης Κουζής είναι καθηγητής εργασιακών σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο

Πηγή: www.dikaiologitika.gr - 4 Απριλίου 2016